Moje finanse Racjonalnie. Wieloletni plan finansowy

Witaj w pierwszym wpisie z cyklu poświęconego finansom domowym. Projekt „Moje finanse Racjonalnie” ma za zadanie pomóc Ci stworzyć środowisko do sprawnego zarządzania finansami domowymi. Pozwoli przeanalizować Twoją aktualną sytuację finansową. Dzięki temu będziesz mógł podjąć odpowiednie działania, które poprawią stan Twoich finansów domowych.

Cel projektu Moje finanse Racjonalnie

Startujemy z pierwszym projektem z zakresu finansów domowych. Poprzez lekturę cyklu uzyskasz odpowiedzi na następujące pytania:

• Jakie mogą być cele finansowe?
• W jaki sposób można śledzić stan finansów domowych?
• Jakie są składowe osobistego majątku i ile jest on wart?
• Czy z miesiąca na miesiąc stajesz się bogatszy czy biedniejszy?
• W jakim stopniu jesteś zadłużony i u kogo?
• Jakie są Twoje miesięczne dochody?
• Jakie są Twoje miesięczne wydatki?
• Na co przeznaczasz zarobione pieniądze i czy istnieje możliwość zmniejszenia tych kwot niewielkim nakładem sił?
• W jaki sposób zaplanować swoje przychody i wydatki?
• Czy założony plan przychodów i wydatków jest realizowany i jak wpływa to na Twój majątek?

Mam nadzieję, że dzięki temu projektowi przyjrzysz się swoim finansom z większą uwagą i będziesz zarządzał nimi świadomie. Już dziś będę chciał Cię do tego przekonać 🙂 . Poniżej wstępny spis treści cyklu Moje finanse Racjonalnie oraz odpowiedź na pierwsze pytanie – kompleksowy plan na finanse domowe.

Spis treści „Moje finanse Racjonalnie”

Moje finanse Racjonalnie to cykl artykułów z zakresu finansów domowych. Stwórz środowisko do sprawnego zarządzania finansami domowymi i bądź świadom swojej sytuacji finansowej.

1. Moje finanse Racjonalnie. Wieloletni plan finansowy
2. Program do budżetu domowego – przegląd narzędzi
3. Wartość netto. Domowy bilans finansowy
4. Wpływy i wydatki domowe. Rachunek zysków i strat cz.1
5. Kategorie wydatków i wpływów. Osobisty rachunek zysków i strat cz.2
6. Budżet domowy, czyli planowanie wydatków i wpływów
7. Budżet domowy Excel – arkusz kalkulacyjny do zarządzania finansami domowymi
8. Podsumowanie cyklu

Zarządzanie finansami domowymi nie jest łatwe i jest bardzo rzadko praktykowane. Świadczą o tym statystyki. Według Diagnozy Społecznej 2015 jedynie 45% Polaków posiada jakiekolwiek oszczędności. Dla mnie jako osoby obeznanej w tematyce finansów te dane są zatrważające. Nie wyobrażam sobie żyć „od pierwszego do pierwszego”, bez jakiegokolwiek zabezpieczenia finansowego. Wiem jaką drogę finansową muszę przebyć, żeby osiągnąć finansową wolność. Oto ona.

Piramida potrzeb finansowych

Aby racjonalnie wyznaczyć swoje cele finansowe, opracowałem piramidę potrzeb finansowych. Piramida pokazuje w jakiej kolejności powinny być wydawane i oszczędzane pieniądze. Dzięki niej można określić swoją obecną sytuację finansową i wyznaczyć kolejny cel finansowy. Piramida potrzeb finansowych wygląda następująco:

Piramida potrzeb finansowych, kliknij aby powiększyć

Poniżej opisuję poszczególne poziomy piramidy.

Codzienne wydatki

Podstawą piramidy potrzeb finansowych są codzienne wydatki. Obejmują takie kategorie wydatków jak zapewnienie sobie i rodzinie dachu nad głową, zakupy spożywcze, ubrania, opiekę zdrowotną, transport, odsetki od kredytów itd. Są to koszty życia, które muszą zostać poniesione bez względu na Twoją sytuację materialną.

Bardzo ważne jest poznanie miesięcznych kosztów życia oraz tego, ile jesteś w stanie zaoszczędzić. Na uporządkowaniu tego fundamentu piramidy potrzeb finansowych w głównej mierze będzie skupiał się cały projekt Moje finanse Racjonalnie. Pozwoli to na racjonalne wspinanie się na kolejne stopnie piramidy potrzeb finansowych.

Spłata kredytów konsumpcyjnych

Kredyty i pożyczki są zabójcze dla Twoich finansów. To zdanie będę powtarzał jak mantrę na blogu. Za wszelką cenę powinieneś unikać zaciągania pożyczek i kredytów (z wyjątkiem kredytu hipotecznego o którym później). Kredyty konsumpcyjne, tj. kredyty gotówkowe, kredyty samochodowe czy karty kredytowe sprawiają, ze stajesz się biedniejszy. Szczególnie fatalny wpływ na Twoje finanse mają tzw. pożyczki chwilówki. Zaciągając je, dramatycznie pogarszasz swoją sytuację finansową. Chwilówki dają złudne poczucie bezpieczeństwa, coraz mocniej zaciskając Ci pętlę zadłużenia na szyi. Unikaj ich jak ognia!

Jeżeli jednak posiadasz już kredyty konsumpcyjne, musisz z nimi walczyć. Nie można zbudować finansowego bezpieczeństwa, będąc obciążonym wysokimi kosztami prowizji i odsetek od kredytów konsumpcyjnych i pożyczek. Jeżeli po zaspokojeniu bieżących potrzeb pozostaną Ci jakiekolwiek oszczędności – przeznacz je na spłatę lub nadpłatę złego zadłużenia. W cyklu Moje finanse Racjonalnie oraz w kolejnych projektach będziemy starali się te oszczędności odnaleźć.

Wydatki awaryjne

Jeżeli pokrywasz codzienne wydatki i nie masz zaciągniętych kredytów i pożyczek, możesz zacząć budować swój fundusz awaryjny. Fundusz awaryjny tworzą oszczędności na czarną godzinę. W życiu mogą zdarzyć się różne sytuacje, w których nagle będzie potrzebna spora ilość pieniędzy. Takimi sytuacjami są np. awaria samochodu lub komputera, niespodziewana choroba czy utrata pracy. Fundusz awaryjny ma być Twoim funduszem bezpieczeństwa. Dzięki niemu uzyskasz spokój i komfort psychiczny, będąc przygotowanym na zdarzenia których nie jesteś w stanie przewidzieć.

Jak wielki powinien być fundusz awaryjny? To zależy od Twojego stylu życia, zadłużenia i posiadanego majątku. W kursie Moje finanse Racjonalnie będę jeszcze poruszał tę kwestię. Ja osobiście czuję się komfortowo posiadając fundusz awaryjny równowartości półrocznych dochodów (łącznie – moich i mojej żony). Wiem, że dzięki temu funduszowi w razie nieoczekiwanej utraty pracy będę miał pieniądze na przeżycie kolejnych sześciu miesięcy. W tym czasie na pewno uda mi się znaleźć nową pracę lub dodatkowe zajęcie. Moje podejście jest konserwatywne. Mógłbym wielkość funduszu ustalić na poziomie sześciokrotności naszych miesięcznych wydatków. Z funduszem awaryjnym opartym na dochodach czuję się komfortowo. Ty też musisz wypracować własne podejście 🙂 .

Zaplanowane większe wydatki

Pokrywasz swoje codzienne wydatki, nie zadłużasz się i jesteś zabezpieczony na nieprzewidywalne okoliczności? Czas pomyśleć o przyszłości. Na większe wydatki należy przygotować się z wyprzedzeniem. Przykładowe wydatki, na które należy się przygotować to:

1. kupno lub wymiana samochodu,
2. wyjazd na wakacje,
3. zakup mebli, sprzętu RTV i AGD,
4. wyprawka szkolna dla dziecka,
5. wkład własny przy zakupie mieszkania (kredyt hipoteczny),
6. prezenty okolicznościowe,
7. organizacja wesela.

To tylko przykłady, które można mnożyć. Planowanie większych wydatków związane jest z budżetem domowym, któremu poświęcimy siódmy artykuł cyklu Moje finanse Racjonalnie.

Na Kolejny stopień piramidy składają się trzy cele finansowe: emerytura, nadpłata kredytu hipotecznego oraz przyszłość dzieci. Po zaspokojeniu pierwszych czterech potrzeb piramidy, na te cele powinieneś oszczędzać równolegle.

Emerytura

Nie chcę rozpisywać się o systemie ubezpieczeń społecznych. Jest to temat wielowątkowy i z dużym prawdopodobieństwem na Racjonalnie.pl powstanie osobny cykl artykułów na ten temat. W skrócie: system emerytalny w Polsce jest piramidą finansową (nie myl tego pojęcia z piramidą potrzeb finansowych!). Oznacza to, że przy dzisiejszej sytuacji demograficznej Polski system pomału się załamuje. Przyszłe emerytury z ZUS będą albo znikome, albo nie będzie ich wcale (!). Dlatego musisz samodzielnie zadbać o swoją spokojną starość. Nie wmawiaj sobie że „jakoś to będzie”. Nie będzie. Weź sprawy w swoje ręce. Zadbaj o siebie sam!

W Polsce masz możliwość oszczędzania na emeryturę na własną rękę z wykorzystaniem ulg podatkowych, np. poprzez IKE czy IKZE. Jakąkolwiek formę oszczędzania na emeryturę byś nie wybrał, charakteryzuje ją długoletni horyzont czasowy. A dla mnie długoletni horyzont czasowy oznacza jedno – inwestycje. Do tego zagadnienia wrócimy niebawem. Najpierw trzeba uporządkować finanse domowe.

Nadpłata kredytu hipotecznego

Kredyt hipoteczny jest jedynym (poza inwestycyjnymi kredytami studenckimi oraz na rozwój firmy) dopuszczalnym przeze mnie rodzajem zadłużenia. Zakup mieszkania jest ogromnym wydatkiem i sfinansowanie go własnymi środkami dla przeciętnego Polaka jest niemożliwe. Decyzja o zaciągnięciu kredytu hipotecznego i zakupie mieszkania jest jedną z najważniejszych decyzji finansowych, które podejmuje się w życiu. Jest to zło konieczne, z którym musisz sobie radzić przez kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat.

Każdy dług generuje dla Ciebie dodatkowe koszty, obciążając budżet codziennych wydatków. Dług sprawia, że jesteś biedniejszy. Musisz się go pozbyć. Dlatego bardzo ważne jest, aby regularnie nadpłacać kredyt hipoteczny. Oznacza to wcześniejszą spłatę kredytu, niż jest to pierwotnie założone w umowie. Dzięki temu szybciej pozbędziesz się długu. Będziesz regularnie obniżał swoje koszty odsetek, dzięki czemu w długim okresie będziesz bogatszy.

Przyszłość dzieci

Domyślam się, że ten element piramidy dla części moich czytelników może wydawać się abstrakcją. Zakładam jednak, że większość z Was w przyszłości planuje lub chciałoby mieć dzieci. Ja planuję i dlatego o tym piszę 🙂 . Jak wiadomo, dziecko poza ogromnym szczęściem jakie daje rodzicom, generuje wydatki na które trzeba być przygotowanym. Ten poziom piramidy mówi jednak o dość odległej przyszłości dzieci. Studia oraz wesele.

Nie chcę również wszczynać dyskusji o sensie studiowania w Polsce. Jeżeli jednak dziecko wybierze kierunek studiów zgodnie z powołaniem, to jest to inwestycja o największej stopie zwrotu. Wyjazd dziecka na studia do innego miasta wymaga od rodziców ponoszenia dodatkowych kosztów utrzymania. Przez 5 lat studiów jest to wydatek kilkudziesięciu tysięcy złotych i trzeba się na niego przygotować.

Jednym z ostatnich większych wydatków związanych z dzieckiem będącym pod naszą opieką jest wesele. Organizacja wesela przez rodziców jest dla dziecka niesamowitym odciążeniem finansowym. Jestem zdania, że w razie możliwości warto odciążyć swoje dziecko, żeby w nowy związek małżeński weszło z pewnym zapasem gotówki (funduszem awaryjnym 🙂 ). Podział wydatków na organizację wesela może być różnoraki. Koszty wesela mogą być dzielone pomiędzy rodziców, przyszła para młoda może partycypować w kosztach wesela itp. Tak czy inaczej dla rodzica jest to wydatek rzędu kilkunastu lub kilkudziesięciu tysięcy złotych i należy się na niego wcześniej odpowiednio przygotować. Ja na pewno się przygotuję, tak jak zrobili to moi rodzice, za co jestem im dozgonnie wdzięczny.

Działalność społeczna oraz dalsze inwestycje

Poprzednie stopnie piramidy zaspokajają wszystkie Twoje potrzeby oraz zapewniają przyszłość Twojej rodzinie. Osiągnąłeś wolność finansową. Jesteś na szczycie piramidy potrzeb finansowych. Oznacza to, że masz do tego talent. Potrafisz gromadzić majątek i pomnażać swoje oszczędności. Rób to dalej! Dzięki temu możesz uzbierać ogromne środki i wspierać nimi swoją rodzinę oraz społeczność. Powinieneś to robić także na poprzednich poziomach piramidy – wydatki na potrzebujących powinny być częścią Twojego budżetu domowego. Jednak na tym etapie piramidy potrzeb finansowych nie ma przed Tobą już innych celów. Nie jesteś zadłużony, przyszłość Twoja i Twoich dzieci jest zapewniona. Pomóż osiągnąć wolność finansową innym. Mądrze wspieraj potrzebujących, ucząc ich wychodzić na prostą.

Podziel się linkiem ze znajomymi

Przed świętami Bożego Narodzenia pojawi się jeszcze jeden artykuł z cyklu Moje finanse Racjonalnie (o ile nieprzewidziane okoliczności nie staną na przeszkodzie). Będzie zawierał przegląd narzędzi do prowadzenia budżetu domowego. Ja jednak już teraz mam do Ciebie prośbę. Jeżeli uważasz, że artykuły które udostępniam na blogu są wartościowe, kliknij jeden z przycisków społecznościowych pod artykułem. Dzięki temu wzrośnie świadomość finansowa Twoich znajomych i rodziny, a mi da motywację do dalszej pracy 🙂 . Z góry dzięki i do usłyszenia!