Cele inwestycyjne, czyli dlaczego powinieneś inwestować

Po lekturze ostatniego artykułu wiemy, ile wynosi nasz potencjalny kapitał inwestycyjny. Dziś zastanowimy się, na jakie cele inwestycyjne ten kapitał powinien pracować. Stworzymy scenariusze realizacji konkretnych celów inwestycyjnych. A na końcu udostępniam Ci arkusze wspierające w wypracowywaniu planów. Zapraszam!

Według Vana Tharpa, autora bestsellerowej książki „Giełda, wolność, pieniądze”, wyznaczenie celów inwestycyjnych to jeden z najważniejszych klocków systemu inwestycyjnego. Według niego, nie będziesz w stanie stworzyć zyskownego portfela inwestycyjnego, jeśli nie zrozumiesz tego co chcesz osiągnąć.

Robiąc research przed napisaniem tego artykułu zauważyłem, że literatura określa cele inwestycyjne w bardzo specyficzny sposób. Zazwyczaj są to cele związane z samą inwestycją. I tak w literaturze można znaleźć cele inwestycyjne dotyczące „ograniczenia ryzyka”, „maksymalizacji stopy zwrotu” oraz „osiągnięcia stopy zwrotu wyższej niż indeks giełdowy”. Trochę to skomplikowane. Ja cele inwestycyjne rozumiem zgoła inaczej.

Spis treści „Racjonalny Portfel Inwestycyjny”

Racjonalny portfel inwestycyjny to cykl artykułów z zakresu inwestycji. Stwórz racjonalne podstawy portfela inwestycyjnego, które pomogą Ci skutecznie pomnażać oszczędności.

1. Racjonalny portfel inwestycyjny – wprowadzenie
2. Kapitał inwestycyjny – jakie środki możesz zainwestować?
3. Cele inwestycyjne, czyli dlaczego powinieneś inwestować
4. Czas
5. Rynki inwestycje
6. Stopa zwrotu i ryzyko
7. Portfel inwestycyjny
8. Wiedza

Ogólne cele inwestycyjne

Ale najpierw ogólny punkt wyjścia, aby mieć całościowe spojrzenie na zagadnienie. W broszurze Komisji Nadzoru Finansowego „Wprowadzenie do inwestycji finansowych” przytoczono następujące ogólne cele inwestycyjne:

• Zgromadzenie środków na zakup konsumpcyjny – celem jest zgromadzenie z góry określonego kapitału inwestycyjnego, który zostanie przeznaczony na sfinansowanie zaplanowanego przez nas wydatku. Przykład: inwestuję aby uzbierać 20 tys. zł na wycieczkę dookoła świata, która odbędzie się za 3 lata.
• Uzyskiwanie stałych dochodów – jako główny cel inwestycji przyjmuje się zgromadzenie takiego kapitału inwestycyjnego, aby mieć możliwość dokonywania regularnych wypłat. Przykład: inwestuję, aby od 60 roku życia przez 30 lat wypłacać z kapitału inwestycyjnego 3 tys. zł miesięcznie.
• Zwiększenie wartości kapitału – polega na maksymalizacji stopy zwrotu z inwestycji w z góry ustalonym horyzoncie czasowym. Przykład: inwestuję w akcje i fundusze inwestycyjne, aby po 10 latach mój 1 mln zł osiągnął jak najwyższą stopę zwrotu.
• Bezpieczeństwo – istotą tego typu inwestycji jest osiągnięcie maksymalnej stopy zwrotu przy z góry określonym ryzyku inwestycyjnym. Przykład: inwestuję w fundusze inwestycyjne, aby osiągnąć jak najwyższą stopę zwrotu przy maksymalnej stracie kapitału na poziomie 5%.
• Płynność – zakłada zapewnienie możliwości szybkiego zamknięcia i spieniężenia inwestycji. Przykład: inwestuję w lokaty i instrumenty rynku pieniężnego, aby w dowolnym momencie móc wypłacić gotówkę z moich inwestycji.

Co NIE POWINNO być Twoim celem inwestycyjnym

Rozważając zainwestowanie ciężko zarobionych pieniędzy, łatwo jest wpaść w pułapkę chciwości i wygórowanych oczekiwań. Poniżej lista źle wyznaczonych celów inwestycyjnych. Mogą one szybko spowodować efekt odwrotny od zamierzonego – zamiast zarobić, narazisz swoje oszczędności na uszczerbek:

• Pomnożenie majątku w krótkim czasie,
• Zarobienie dodatkowych środków na podstawowe potrzeby życiowe, gdy brakuje gotówki na koniec miesiąca,
• Zmaksymalizowanie stopy zwrotu ze środków będących częścią funduszu wydatków awaryjnych poprzez agresywne inwestycje,
• Zaciągnięcie długu w celu osiągnięcia wyższej stopy zwrotu niż samo oprocentowanie długu.

Powyższe cele wiążą się ze zbyt wysoką oczekiwaną stopą zwrotu, zbyt krótkim horyzontem inwestycyjnym, presją psychiczną, ograniczonym kapitałem inwestycyjnym lub utratą płynności. Dlatego są nierealne i nieracjonalne. Jeżeli uważasz, że Twoje inwestycje (a właściwie spekulacje) przyniosą Ci łatwy, szybki i bezbolesny zysk, to sobie odpuść.

Spektakularne zyski są oczywiście możliwe. Wymagają jednak ogromnego doświadczenia i jeszcze większego szczęścia. Tego typu spekulacje są niezwykle ryzykowne, a co ważniejsze praktycznie niemożliwe do utrzymania w długim terminie. Skupmy się na racjonalnych, długoterminowych celach inwestycyjnych.

Co POWINNO być Twoim celem inwestycyjnym

Powinieneś inwestować, aby osiągać swoje cele życiowe i zaspokoić potrzeby finansowe. Pieniądze powinny być środkiem do realizacji Twoich celów i marzeń, a nie celem samym w sobie. Jeżeli sobie to uświadomisz, łatwo zidentyfikujesz cele inwestycyjne, które wynikają również z piramidy potrzeb finansowych:

1. Sfinansowanie zaplanowanych większych wydatków,
2. Zapewnienie dostatniej emerytury ,
3. Zapewnienie przyszłości i edukacji dzieciom,
4. Nadpłata kredytu hipotecznego,
5. Wsparcie społeczności.

Ale o tym już wiesz, bo o tym pisałem nie raz 🙂 Charakteryzuje je horyzont długoterminowy. I w tym kontekście powinieneś patrzeć na swoje inwestycje. Nastaw się na „zamrożenie” swoich środków na dłuższy czas i nie ruszaj ich. To Twój kapitał inwestycyjny, który będzie pracować na poczet przyszłości. Dziś zaczniemy tworzyć plan inwestycyjny pod te cele na kolejne miesiące i lata.

Patrząc na wypisane powyżej cele inwestycyjne pod kątem metodologii SMART (pisałem o niej tutaj) wiesz, że nie są one poprawnie wyznaczone. Trzeba je sprecyzować.

Szczegółowe cele inwestycyjne

W następnym artykule dotyczącym wartości pieniądza w czasie udostępnię Ci arkusze kalkulacyjne, które wszystko dla Ciebie policzą. W dzisiejszym wpisie wypracujemy wsad do tych arkuszy.

Interesuje Cię, kiedy będziesz mógł przejść na emeryturę? Ile musisz odkładać pieniędzy, aby kupić nowy samochód lub sfinansować wycieczkę marzeń? Teraz spiszemy założenia celów inwestycyjnych, które odpowiedzą na te pytania.

Założenia wspólne

Część założeń jest wspólna dla wszystkich celów inwestycyjnych. Mianowicie:

1. Przewidywana roczna stopa zwrotu z oszczędności – jaki zysk uzyskasz ze swoich inwestycji? Stopę zwrotu jest dość ciężko ustalić, warto więc znaleźć jakiś punkt odniesienia. Np. znając oprocentowanie lokat bankowych możesz ocenić, czy planowane przez Ciebie inwestycje są bardziej zyskowne od lokat czy też nie i odpowiednio dostosować oczekiwaną stopę zwrotu.
2. Przewidywana roczna zmiana cen (stopa inflacji) – w momencie pisania tego artykułu w Polsce ceny spadają (tzw. deflacja). Jednak w długim terminie ceny powinny rosnąć, a inflacja zazwyczaj oscyluje w granicach celu inflacyjnego Narodowego Banku Polskiego wynoszącego 2,5%. Jest to zazwyczaj dobra podstawa do wszelkich prognoz finansowych.
3. Stawka podatku od zysków kapitałowych – obowiązująca w Polsce stawka tzw. podatku Belki wynosi 19%. A może uda Ci się w jakiś sposób legalnie uniknąć tego podatku, np. poprzez wykorzystanie rachunków IKE i IKZE?
4. Ile kapitału inwestycyjnego już teraz możesz przeznaczyć na realizację celu? W odpowiedzi na to pytanie pomoże Ci poprzedni artykuł z cyklu.
5. Kiedy zaczniesz oszczędzać / inwestować?
6. Jak często będą kapitalizowane (naliczane) zysk i inflacja?

Pozostałe założenia są związane z poszczególnymi celami inwestycyjnymi.

Cel 1 – zaplanowane większe wydatki

Zaplanowane większe wydatki mają wspólną cechę – nie masz na nie obecnie pieniędzy. W drodze systematycznego oszczędzania i inwestycji zdobywasz możliwość ich sfinansowania. Czas stworzyć listę większych zaplanowanych wydatków. Przykładowe to:

• Kupno nieruchomości,
• Wkład własny przy zakupie mieszkania na kredyt hipoteczny,
• Kupno samochodu,
• Wyjazd na wakacje,
• Zakup mebli, sprzętu RTV i AGD,
• Większe prezenty okolicznościowe,
• Większe wydatki związane z przyjściem dziecka na świat,
• Organizacja wesela, własnego lub dzieci,
• Realizacja innych marzeń i planów 🙂

Dodatkowo musisz wiedzieć kiedy będzie poniesiony wydatek oraz ile byś musiał wydać, gdybyś poniósł wydatek dzisiaj. Pozwoli Ci to na oszacowanie, ile miesięcznie musisz oszczędzać, aby zapewnić środki na zaplanowane większe wydatki.

Cel 2 – plan emerytalny

Wypracowując swój prywatny plan emerytalny powinieneś zadać sobie garść trudnych pytań. W zależności od tego ile masz lat, może to być bardzo odległa perspektywa. Nie szkodzi, czas działa na Twoją korzyść. Założenia które musisz ustalić to:

• Data urodzenia 🙂
• Planowany wiek przejścia na emeryturę – do kiedy chcesz pracować? Do obecnie obowiązującego w Polsce wieku emerytalnego czy może krócej? Nasze późniejsze obliczenia zweryfikują te założenia.
• Średnia długość życia – jest to konieczne aby założyć jak długo będziesz wypłacać emeryturę.
• Jak wysoką chciałbyś mieć emeryturę? – gdybyś dziś przeszedł na emeryturę, ile byś chciał miesięcznie wypłacać środków? Uwzględniając wartość pieniądza w czasie sprawdzimy, ile będzie wynosił ekwiwalent tej kwoty w dniu planowanego przejścia na emeryturę.
• Czy państwo zapewni Ci jakąkolwiek emeryturę? Jeśli tak, to ile to będzie?
• Ile chcesz miesięcznie odkładać na emeryturę?

Wypracowanie powyższych założeń pozwoli oszacować, czy uda Ci się stworzyć prywatny fundusz emerytalny pozwalający co miesiąc wypłacać ustaloną kwotę emerytury.

Cel 3 – edukacja dzieci

Skupmy się teraz na celu związanym z zapewnieniem edukacji dzieciom. Zakładamy, że w przyszłości dziecko lub dzieci wyjadą na studia, co pochłonie konkretne nakłady pieniężne rodziców. Poza wspólnymi założeniami potrzebne będą:

• Imię dziecka i data urodzin 🙂
• Szkoła średnia – pośrednio determinuje wiek wyjazdu dziecka na studia (obecnie liceum trwa 3 lata, technikum 4 lata),
• Jak długo będą trwały studia? – standardowo studia trwają 5 lat, niektóre kierunki np. medycyna 6 lat. Można założyć zmarnowanie przez dziecko poszczególnych lat studiów, np. przez zmianę kierunku w trakcie nauki lub nieuzyskanie zaliczenia.
• Jak długo będzie trwał rok studiów? Można przyjąć powrót dzieci na przerwę wakacyjną do domu rodzinnego lub cały rok dziecka poza domem rodzinnym.
• Jak wysoka będzie wyprawka przed rozpoczęciem studiów? Można założyć poniesienie jednorazowych większych wydatków przed rozpoczęciem studiów dziecka, np. kupno garnituru, nowego komputera, książek itp.
• Ile będziesz przelewał dziecku na miesiąc życia? Gdyby dziecko zaczynało studia już dziś, ile byś chciał miesięcznie przeznaczać środków na ten cel? Uwzględniając wartość pieniądza w czasie sprawdzimy, ile będzie wynosił ekwiwalent tej kwoty w dniu planowanego rozpoczęcia studiów.
• Ile chcesz miesięcznie odkładać na edukację dziecka?
• Planowana kwota ograniczonych miesięcznych oszczędności – można przyjąć, że w miesiącach wypłat związanych ze studiami dziecka nie udaje Ci się odłożyć tak dużo pieniędzy, jak przed studiami dziecka, gdyż pokrywasz comiesięczne przelewy z bieżących przychodów.

Wypracowanie powyższych założeń pozwoli oszacować, czy uda Ci się stworzyć prywatny fundusz edukacyjny dziecka, pozwalający co miesiąc wypłacać dziecku ustaloną kwotę pieniędzy podczas studiów.

Arkusze kalkulacyjne z założeniami celów inwestycyjnych

Jak już wcześniej sygnalizowałem, w następnym artykule dotyczącym wartości pieniądza w czasie udostępnię Ci arkusze kalkulacyjne, które obliczą konkretne wartości dotyczące czasu i pieniędzy związane z poszczególnymi celami inwestycyjnymi.

Założeniom nie pozwolimy jednak zostać na 5 minut w Twojej głowie – czas je spisać! Poniżej udostępniłem linki do pobrania arkuszy kalkulacyjnych, w których możesz spisać opisane w tym artykule i wybrane przez siebie założenia celów inwestycyjnych. Na tej podstawie będziesz mógł policzyć bardzo ciekawe rzeczy po lekturze kolejnego artykułu – np. ile już dziś musisz oszczędzać, żeby zapewnić sobie godziwą emeryturę 🙂 Zapraszam do pobierania i udostępniania!

ZAŁOŻENIA CELÓW INWESTYCYJNYCH

Większe zaplanowane wydatki – założenia:

plik .xlsx

Plan emerytalny – założenia:

plik .xlsx

Edukacja dzieci – założenia:

plik .xlsx

Podsumowanie

Nie inwestuj z błędnych przesłanek. Jeżeli myślisz, że dzięki agresywnym inwestycjom w krótkim okresie pomnożysz swój kapitał to jesteś w błędzie. Nie jeden już tak myślał i został zgorzkniałym przeciwnikiem inwestowania, tracąc swój kapitał. Bądź inwestorem racjonalnym. Patrz na swój kapitał inwestycyjny w długim, kilku/kilkunasto/kilkudziesięcioletnim terminie.

Inwestuj, aby realizować swoje cele życiowe, bo koniec końców po to są pieniądze. Zapewnij sobie spokojną od zmartwień finansowych starość, sfinansuj niezbędne większe wydatki, zapewnij przyszłość dzieciom. Inwestycje dotyczą przyszłości i tak je traktuj. Dzięki temu korzystając nawet z instrumentów inwestycyjnych powszechnie uważanych za ryzykowne, będziesz w stanie zminimalizować ryzyko i zmaksymalizować potencjalne korzyści.

Zarezerwuj sobie pół godziny i zastanów się nad założeniami swoich celów inwestycyjnych. Uzupełnij udostępnione przeze mnie arkusze. Już w kolejnym artykule zapełnimy je ciekawymi obliczeniami, uwzględniającymi wartość pieniądza w czasie.

PS. Jeżeli uważasz, że artykuł był przydatny, to proszę Cię o jego udostępnienie na jednym z portali społecznościowych, dzięki temu pomożesz mi dotrzeć do większej liczby osób. Jest to dla mnie bardzo ważne. Bardzo Ci dziękuję!